Ekologiczny biznes to idea, dzięki której nie tylko dbamy o naszą planetę, ale także możemy sporo zaoszczędzić, pozyskać nowych klientów, a nawet pracowników. Budowanie pozytywnego wizerunku naszej firmy jako ekologicznej jest teraz dużo ważniejsze, niż kiedykolwiek wcześniej, co jeszcze bardziej uświadomiła nam nasza ekspertka Katarzyna Wągrowska (Ograniczam się).
Jakie są pierwsze kroki, które każdy przedsiębiorca może podjąć, by prowadzić bardziej ekologiczny biznes?
Ile biznesów, tyle rad. Myśląc wszechstronnie, to co mogą zrobić przedsiębiorcy w pierwszej kolejności, to przeanalizowanie swojego biznesu pod kątem wytwarzania odpadów, zarówno przez nich samych, jak i przez ich klientów. Warto sprawdzić ile potencjalnych odpadów wychodzi z naszej firmy. Należy określić ich źródła i konsekwentnie je ograniczać. Jeśli oferujemy produkt lub usługę, która generuje odpady (np. sprzedajemy je w opakowaniach), należy zainteresować się rejestracją w bazie danych odpadowych, ponieważ muszą być one odbierane osobno i nie powinny zabierać miejsca w głównych kontenerach na śmieci.
Natomiast to, czy prowadzimy ekologiczny biznes w szczegółowym kontekście, jest zależne od sposobu prowadzenia działalności — w tej kwestii mamy naprawdę szeroki wachlarz możliwości i jest to niezwykle indywidualne. Można przyjrzeć się zarówno sposobom transportu naszych produktów, jak i optymalizacji w kontekście zużycia energii.
Jeśli oferujemy produkt lub usługę, która generuje odpady, należy zarejestrować go w bazie danych odpadowych.
Czy można zlecić to specjalistom?
Tak, jak najbardziej. Sama zajmuję się tematyką wprowadzania firm w obowiązek nie tylko raportowania ESG, ale również oswajania z prowadzeniem biznesu zrównoważonego środowiskowo i społecznie (np. ze sposobem zatrudnienia pracowników, przestrzegania praw człowieka, zarządzaniem procesami w firmie itp.). Wszystkie te aspekty są istotne z punktu widzenia dyrektyw Unii Europejskiej, m.in. dyrektywy CSRD.
Jednak te podstawy prawne dotyczą wielkich firm. Dlaczego zatem małe i średnie przedsiębiorstwa powinny zainteresować się tą kwestią?
Bardzo często małe i średnie firmy są podwykonawcami dużych przedsiębiorstw, które chętniej wybiorą partnera biznesowego przestrzegającego norm podyktowanych m.in. tymi dyrektywami. Dlatego im wcześniej zainteresujemy się działaniem pod kątem redukcji zanieczyszczeń, śladu węglowego, tym większą przewagę konkurencyjną osiągniemy.
Ale także dzięki tym działaniom i byciu less waste w biznesie, możemy zaoszczędzić sporo pieniędzy.
Rachunek zysków, jaki osiągamy za sprawą oszczędności energii, redukcji odpadów, zmniejszenia opakowań, jakie wprowadzamy na rynek, czy też rezygnacji z drukowanych materiałów, jest ważny. Bezcenne jest jednak budowanie pozytywnej strategii i wizerunku naszej firmy jako odpowiedzialnej społecznie i środowiskowo. Klienci indywidualni coraz częściej wybierają takie marki — zwracają uwagę na to, w jaki sposób wytwarzany jest produkt, ile ma w sobie plastiku itd. Jako konsumenci jesteśmy jak najbardziej za ekoprojektowaniem usług i produktów.
Klienci indywidualni coraz częściej wybierają marki odpowiedzialne społecznie.
Czyli less waste może być atutem marketingowym? Jak komunikować ekologiczne wartości swojej marki?
Na pewno szczerze i otwarcie. Bez stosowania tzw. zielonych zasłon dymnych, greenwashingu (zielonej ściemy). Bez umieszczania na produktach certyfikatów wymyślanych przez samych producentów. Najczęściej nie stoją za nimi żadne działania ekologiczne, co niedługo ma być zakazane. Polecam zatem zwrócić się w tej kwestii do niezależnych, obiektywnych firm przyznających takie zielone certyfikaty. Na etykiecie możemy zawrzeć np. instrukcje, w jaki sposób możemy wykorzystać opakowanie ponownie. Jeśli w swoich komunikatach posługujemy się danymi, w stylu — ograniczyliśmy emisję dwutlenku węgla o 10 proc., na pewno musimy przywołać skalę tej zmiany, czyli w jakim czasie, aspekcie i wobec czego.
Na temat greenwashingu możesz przeczytać w naszym wywiadzie z Moniką Blezień-Ruszaj.
Jak edukować zespół w duchu less waste w biznesie, aby zachęcać do bardziej świadomych wyborów?
Znam wiele przykładów firm, które wprowadzają zmiany odgórnie i jest to bardzo dobry kierunek, ponieważ jeśli właściciel wyznaje zasady związane z ekologią, zrównoważonym rozwojem firmy, to o wiele łatwiej jest to przenieść na inne procesy. Trudniej jest o to zawalczyć samym pracownikom, choć istnieją przedsiębiorstwa wspierające takie oddolne inicjatywny.
Niemniej wracając do pytania, warto zacząć od edukacji ukazującej pozytywne aspekty dbania o środowisko, by w następnym ruchu umożliwić naszym pracownikom samodzielne działanie, poszukiwanie, zrozumienie, aktywizowanie się w tym temacie. Często zdarza się, że sam właściciel, poznając jak ważna i skomplikowana jest to kwestia i jak bardzo potrzebuje wykształconego w tym kierunku pracownika, sam w niego inwestuje, ponieważ tylko dzięki takiemu zespołowi osiągnie cel strategiczny.
Chciałabym też wspomnieć, że młode pokolenie tzw. Zetek, nierzadko zwraca uwagę na to, w jakim przedsiębiorstwie będą pracować. Nie patrzą już tylko na wynagrodzenie, czy benefity pracownicze, ale właśnie na wartości, jakie firma wyznaje.
Młode pokolenie zwraca uwagę na to, w jakim przedsiębiorstwie będzie pracować.
Czyli z pełnym przekonaniem można powiedzieć, że małe firmy mogą realnie wpłynąć na środowisko i nie jest to domeną tylko dużych korporacji?
Zmiana zaczyna się od nas samych. Oczywiście możemy tego wymagać na poziomie prawa, systemu, jednak warto prowadzić nasz biznes według konkretnych wartości — ekologii, poszanowania surowców. Jeśli będzie to w DNA naszej działalności, przyjdzie nam to naturalnie. Wpłynie to pozytywnie nie tylko na naszego klienta, ale również na naszą planetę. Uważam, że każdy jest odpowiedzialny za siebie samego. Nie potrzebujemy od razu wielkich zmian — czasami wystarczą takie małe, krok po kroku.
Podsumowując, oto 7 kluczowych kroków, jak prowadzić ekologiczny biznes:
- Wdrażaj zmiany stopniowo
Ekologiczny biznes to proces – nawet małe kroki mają znaczenie, jeśli są realizowane konsekwentnie. - Przeanalizuj odpady
Sprawdź, jakie odpady generuje Twoja firma i ograniczaj ich ilość – to fundament ekologicznego biznesu. - Oszczędzaj zasoby
Redukuj zużycie energii, unikaj zbędnych opakowań i materiałów drukowanych – to ekologiczne i opłacalne. - Dostosuj się do przepisów
Nawet mały ekologiczny biznes powinien znać i wdrażać unijne regulacje (np. CSRD), by być konkurencyjny. - Mów prawdę, nie „ekościemę”
Budując ekologiczny biznes, stawiaj na rzetelną komunikację i unikaj greenwashingu – klienci to docenią. - Zaangażuj zespół
Edukuj pracowników i wspieraj ich w działaniach proekologicznych – to wzmacnia wartości Twojej firmy. - Buduj przewagę rynkową
Ekologiczny biznes to nie tylko troska o planetę – to też realny atut marketingowy i wizerunkowy.
Katarzyna Wągrowska
Edukatorka, twórczyni internetowa
Koordynatorka i współzałożycielka kierunku ESG Management na Collegium Da Vinci w Poznaniu. Ekspertka od gospodarki cyrkularnej i środowiskowej odpowiedzialności producenta. Ekspertka inicjatywy UNEP-GRID Climate Leadership.
Założycielka podcastu „Nasze Klimaty.
Autorka bloga Ograniczam Się i książki „Życie zero waste. Żyj bez śmieci i żyj lepiej” (Znak, 2017). Założycielka Klubu Zmieniaczy Świata.
Inicjatorka akcji Givebox Poznań (2016), w ramach której na ulicach miasta uruchomiono szafy do wymiany rzeczami. Współzałożycielka Po-Dzielni (2018) – pierwszego w Polsce freeshopu, oraz stowarzyszenia
Po-Dzielnia Centrum Ekonomii Współdzielenia. Działa na rzecz edukowania w zakresie redukcji odpadów, recyklingu, świadomej mody i aktywizacji społecznej.
