Umiejętność wystąpień publicznych, prowadzenia warsztatów czy prelekcji jest dziś niezwykle ważna. Być dobrym mówcą to umiejętność, której warto nauczyć się w dzisiejszych czasach, kiedy publiczne wystąpienia są coraz częstsze. Niezależnie od tego, czy jesteś pracownikiem czy przedsiębiorcą, kompetencja jasnego i przekonującego przekazywania informacji jest niezbędna, aby osiągnąć sukces w wielu dziedzinach. Na wiele pytań w tym temacie odpowie ekspertka Karolina Spałek, logopeda, neurologopeda, Instruktor Metody Butejki, trener emisji głosu.
Ewelina Salwuk-Marko: Dziś wiele różnych ekspertów chce dzielić sie swoją wiedzą. Nierzadko są zapraszani jako prelegenci podczas różnych wydarzeń.
Jak pokonać pierwszy stres?
Karolina Spałek: Zacznę od tego, że stres nie jest zły. Jeśli spojrzysz na niego z perspektywy: on mnie mobilizuje, daje energię, a to, co odczuwam to ekscytacja, oczekiwanie i niecierpliwość, to zupełnie inaczej będziesz postrzegał to, co czujesz przed wystąpieniem publicznym. Zamiast wojować, przyjrzyj się temu odczuciu i zaakceptuj je.
Kiedy odczuwamy presję, często stajemy się bardziej skoncentrowani i zdeterminowani, aby osiągnąć swoje cele. Stres może nas mobilizować i motywować do działania, co czasami prowadzi do pozytywnych rezultatów. Kiedy jesteśmy narażeni na stresujące sytuacje, musimy radzić sobie z tymi wyzwaniami. W ten sposób uczymy się nowych umiejętności, które mogą okazać się przydatne w przyszłości. Stres może nas zmusić do wyjścia ze strefy komfortu i poszukiwania nowych sposobów radzenia sobie z problemami.
Ostatecznie, stres może pomóc nam lepiej poznać siebie. Kiedy jesteśmy pod presją, możemy zacząć lepiej rozumieć swoje reakcje emocjonalne i sposoby radzenia sobie ze stresem. Możemy zacząć rozumieć, co jest dla nas ważne i jakie wartości są dla nas najistotniejsze.
Pomimo tych pozytywnych aspektów, należy pamiętać, że zbyt dużo stresu może być szkodliwe dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Dlatego ważne jest, aby umieć radzić sobie ze stresem i szukać pomocy, gdy odczuwamy, że nie potrafimy sami sobie poradzić. A takich technik jest dużo m.in oddychanie, nawodnienie.
Zdarza sie, że osoby maja ogromną wiedze i doświadczenie, ale gubią
się w swoich myślach i słowach, podczas wystąpień publicznych. Na co powinien zwrócić uwagę dobry mówca?
To są dwa osobne tematy: specjalista, doskonały w swojej dziedzinie, może zbudować kompetencje w dziedzinie komunikowania się, przekazywania treści, mówienia do ludzi. To są kompetencje miękkie, których można się nauczyć, można je zdobyć, a później wykorzystać je do przekazywania informacji w celu dzielenia się ekspercką wiedzą. Dobry mówca zwróci uwagę na każdy element swojej wypowiedzi: przygotowanie merytoryczne (to, co chcę powiedzieć i w jakiej kolejności), przygotowanie swojego głosu i oddechu, zadbanie o mowę ciała i kontakt z publicznością.
Jakie techniki można stosować, aby poprawić swoje umiejętności
mówienia? Jakie ty jako logopeda polecasz.
Jako logopeda stawiam na pierwszym miejscu oddech, ponieważ kontrola sposobu oddychania nie tylko pozwoli powiedzieć więcej na jednym wydechu i wspomoże pracę przepony, ale przede wszystkim dlatego, że techniki oddechowe są jednym z najprostszych sposobów na redukcję stresu. Dodatkowo, niezwykle istotna techniką przygotowania są ćwiczenia artykulacyjne i fonacyjne, czyli po prostu wypowiadanie samogłosek, sylab i wyrazów w różnym tempie, bawiąc się tonem i głośnością mowy. Można wtedy „poczuć” swój własny głos.
Jakie sposoby można zastosować, aby zainteresować publiczność swoim
wystąpieniem?
Interakcja i kontakt z ludźmi, do których się mówi. To ważne, aby zaangażować publiczność. Wyobraź sobie sytuację, w której nauczyciel prowadzi całą lekcję, odczytując fragmenty podręczników. Nuda! Podobnie jest z wystąpieniami publicznymi, w których prelegent odczytuje referat. Głos jest naszym narzędziem, z którego trzeba korzystać: zadaj pytanie publiczności, opowiedz coś niższym głosem, baw się intonacją, stosuj wykrzyknienia (na przykład: zadaj pytanie, na które sam sobie odpowiesz głośno: NIE!), czasem można zażartować. Istotne są mowa ciała, mimika, a jeśli to możliwe, to także poruszanie się po scenie, bo to również aktywizuje słuchaczy.
Logopeda, neurologopeda, Instruktor Metody Butejki, trener emisji głosu
Myślę, że czas takiej prelekcji też ma znaczenie. Nierzadko jest to
20 minut, godzina czy nawet 5 minut. Jak przygotować się do wystąpienia,
aby zmieścić sie w czasie i powiedzieć to co najważniejsze
Ostatnio byłam na konferencji, w czasie której żaden z prelegentów nie zmieścił się w 20minutowym czasie wystąpienia. Każdy mówił dłużej, niż zakładano w planie ramowym. W konsekwencji, ostatni prelegenci mówili do mniejszego grona odbiorców (przekroczono planowany czas całego wydarzenia) oraz mieli ogromną presję czasową. Gdyby każdy z prelegentów wcześniej przećwiczył ze stoperem swoje wystąpienie, całe wydarzenie przebiegałoby dużo sprawniej. Takie wystąpienia warto więc przećwiczyć: może ze stoperem, a może nagrywając samego siebie. Jeśli czeka nas krótkie wystąpienie, 5 minutowe, to warto przygotować esencję tematu, tak, aby po tych 5 minutach odbiorcy byli z jednej strony zaspokojeni w informacje, a z drugiej zaciekawieni samodzielnym zgłębianiem tematu. W przypadku dłuższych wystąpień, gdzie mamy więcej czasu do zagospodarowania, mam jedną ważną wskazówkę: nie ucz się wystąpienia na pamięć! I znowu: sprawdź, ile czasu zajmuje Twoje wystąpienie, dzięki czemu uszanujesz swoich odbiorców, ale także osoby, z którymi dzielisz scenę.
Jakie są najważniejsze cechy jasnego i skutecznego przekazu? Czy też
poznając dany problem i sytuacje potrafisz pokierować, co jest
najistotniejsze?
Głównie koncentruję się nad sposobem: zwracam uwagę na oddech, mięśnie twarzy, głos, sposób mówienia. Często, przygotowując swoich klientów do wystąpień publicznych, zwracam uwagę na ich sposób komunikowania się, podpowiadam, jak mogą nawiązać interakcję lub wywołać emocje. Nie ingeruję w treść wystąpienia, bo wielokrotnie są to tematy, na których się nie znam! Przygotowując kogoś do występowania publicznie pracujemy na temacie, z którym klient chce wyjść do ludzi, zwracam wtedy uwagę na momenty, w których należy powiedzieć coś bardziej wyraziście, zrobić pauzę lub zmienić tempo mowy.
Jakie są najlepsze sposoby na utrzymanie uwagi publiczności podczas
wystąpienia? Czy chodzi tutaj o pewne pauzy, tonację głosu?
Interakcja! Mówisz do ludzi, oni przyszli, żeby Cię posłuchać, doceń to, ze są i nie mów do ścian, tylko do nich! Energia, ruch, uśmiech, mimika – bardzo ważne elementy, pozwalające utrzymać uwagę. Następnie: intonacja, przerwy, pytania niewymagające odpowiedzi lub takie, na które odpowiadasz sobie sam. Można w ciekawy sposób opowiadać o nudnych tematach. Można też nudnym wystąpieniem zmarnować szansę na przedstawienie ciekawego tematu!
W jaki sposób Ty pomagasz innym przygotować się do prelekcji?
Wszystko zależy od osoby, która do mnie trafia, bo przyglądam się problemom bardzo indywidualnie. Czasami ktoś przychodzi i mówi: „Mam gulę w gardle”, albo „jak tylko pomyślę o tym, że muszę powiedzieć coś do mikrofonu, to od razu się jąkam”. Dużo zależy też od tego, ile mamy czasu: jeśli mało, stosujemy techniki, które przydadzą się doraźnie. Jeśli mamy więcej czasu, mogę zaproponować rozmasowanie mięśni twarzy, więcej świadomej emisji głosu, więcej pracy z oddechem. Wtedy też możemy przeanalizować nagranie próbnego wystąpienia i bardziej skupić się na szczegółach.
Karolina Spałek
Logopeda, neurologopeda, Instruktor Metody Butejki, trener emisji głosu. Od 2014 roku prowadzi w Tarnowskich Górach gabinety terapeutyczne, gdzie wspólnie z zespołem specjalistów osiąga sukcesy w terapii niemowląt, dzieci, młodzieży i dorosłych. Zajmuje się również szkoleniem logopedów, terapeutów i nauczycieli na terenie całej Polski.
Jest autorką publikacji o charakterze logopedycznym, a także redaktorem portalu www.Logotorpeda.com, gdzie logopedia jest dostępna i zrozumiała dla rodzica.
www.karolinaspalek.pl
