Edukacja domowa (ED, homeschooling) – dla jednych idealny sposób edukowania swojego dziecka, dla drugich wariactwo i ekstrawagancja. Jedno jest pewne. Na nauczaniu domowym mogą zyskać nie tylko dzieci. ED zmienia także rodziców. Co więcej, pozwoli Ci rozwinąć cechy, które mają duże znaczenie przy pracy „na swoim”.
Zanim pokażę Ci, w jaki sposób uczenie dziecka w domu może pomóc Ci rozwijać firmę, w telegraficznym skrócie opowiem Ci, czym jest edukacja domowa. Jeżeli zainteresuje Cię ten temat, to więcej szczegółów znajdziesz na moim blogu.
Co to jest edukacja domowa?
O ED wiele osób usłyszało po raz pierwszy w czasie pandemii i wyrobiło sobie niestety błędne wyobrażenie o tym trybie nauczania. Często w trakcie nauki zdalnej padało hasło „Cała Polska w edukacji domowej”. Sugerowało ono, że tak wygląda codzienność dzieci nauczanych domowo. Tymczasem rzeczywistość jest całkowicie inna.
Czym jest edukacja domowa? Z prawnego punktu widzenia to spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą. A mówiąc „po naszemu” – edukowanie dziecka poza placówką szkolną.
Dziecko nie chodzi do szkoły. Uczy się w domu, w lesie, w muzeum, na różnego rodzaju warsztatach czy zajęciach indywidualnych. Tak jak mu wygodnie, tak jak dla niego najlepiej. Nie pisze sprawdzianów, kartkówek, nie jest odpytywane na stopnie. Musi jedynie zaliczyć materiał z poszczególnych przedmiotów na egzaminie klasyfikacyjnym. Ale za to może zrobić to w dowolnym momencie roku szkolnego, po ustaleniu terminu z nauczycielem.
Czego możesz nauczyć się, gdy Twoje dziecko będzie w edukacji domowej?
W edukacji domowej to rodzice przejmują odpowiedzialność za naukę dziecka. Zwykle mu ją później stopniowo przekazują, ale to temat na osobne rozważania. Na początku to rodzic razem z dzieckiem planuje, czego, w jaki sposób i w jakiej kolejności będzie się ono uczyło. Czy będzie to tylko jeden przedmiot naraz czy kilka równocześnie. Czy będzie uczyć się z podręczników, czy z innych źródeł. Przy biurku, na hamaku, na łące czy na wycieczce. Pełna wolność.
Proaktywność
Edukacja domowa kształtuje więc proaktywną postawę. I to zarówno u rodziców, jak i u dzieci. Nikt nie daje tu planu lekcji. Nikt nie mówi czego się uczyć i w jakim tempie. O wszystkim decyduje dziecko lub jego rodzice. Wymaga to świadomego i ukierunkowanego działania, ustalenia celów i harmonogramów, choćby tylko orientacyjnych.
Jeżeli chcesz pokazać ciekawy film obrazujący omawiane zagadnienie – musisz go sam poszukać. Podobnie jest z quizami sprawdzającymi wiedzę, eksperymentami czy warsztatami. Jeśli chcesz, by dziecko poćwiczyło nową umiejętność w działaniu – potrzebujesz zaaranżować odpowiednią sytuację, stworzyć jakąś grę lub być na tyle uważnym, by wpleść takie działania w codzienne aktywności. Edukacja domowa staje się stylem życia. Poszukiwanie nowych możliwości wchodzi w krew i staje się naturalną postawą. A to przecież jedna z cech przedsiębiorczych ludzi.
Gdyby Twoje dziecko chodziło do szkoły – nie musiałbyś dbać o takie rzeczy. Robiłby to nauczyciel. Ale w edukacji domowej wszystko się zmienia. Oczywiście nie oznacza to, że musisz to umieć robić zanim zdecydujecie się uczyć bez szkoły. To są umiejętności, które nabywasz w codziennej praktyce. I to właśnie one mogą przybliżyć Cię do własnej firmy (jeżeli jeszcze jej nie prowadzisz) lub pomóc Ci wznieść ją na kolejny poziom rozwoju.
Bycie proaktywnym jest wg Stephena Covey’a jednym z siedmiu nawyków skutecznego działania. Jest także jedną z podstawowych cech u osób, które z sukcesem prowadzą swoją firmę. Wychodzenie z inicjatywą, szukanie rozwiązań pojawiających się problemów, skupianie się na tym, co jest możliwe do zrobienia – te wszystkie umiejętności kształtuje i rozwija uczenie własnego dziecka w domu.
Nauka delegowania zadań
Jeżeli chcesz, by Twoja firma się rozwijała, potrzebujesz w pewnym momencie zatrudnić pierwszego (a potem kolejnego) pracownika. Przekazujesz mu część swoich zadań i swojej odpowiedzialności. To dla wielu osób bardzo trudny moment. Podobny proces zachodzi podczas przekazywania dziecku odpowiedzialności za jego naukę. W edukacji domowej rodzice dążą do tego, by dziecko uczyło się samo, a nie by ciągle było przez nich nauczane. Co prawda konsekwencje nieudanych działań będą inne w przypadku dziecka i pracownika, ale to, co trzeba poukładać sobie w głowie, by te działania im przekazać i pozwolić wykonać samodzielnie, jest bardzo podobne.
Uważność i wykorzystywanie swoich mocnych stron
W edukacji domowej nie korzystasz na co dzień z pomocy pedagogów i innych specjalistów. Rozwijasz więc w sobie cechy uważnego obserwatora. Poznajesz mocne i słabe strony dziecka, obserwujesz, jak radzi sobie w różnych sytuacjach. Uczysz je, w jaki sposób wykorzystywać podczas nauki swoje atuty. Ale to samo dotyczy Ciebie i twojej pracy. Stajesz się bardziej świadomy swoich mocnych stron. Zaczynasz częściej dostrzegać, że wykorzystując je, możesz zdziałać więcej i szybciej.
Odwaga i podejmowanie nowych wyzwań
Podjęcie decyzji o uczeniu dziecka poza szkołą bywa bardzo trudne. Wizja przyjęcia na siebie całej odpowiedzialności za edukację dziecka może Cię przytłoczyć. Rozpoczynając edukację domową wyruszasz w nieznane. Musisz wykazać się odwagą, by się na ten krok zdecydować. Musisz zaryzykować, bo inaczej nie dowiesz się, jak to jest uczyć dziecko w domu.
Podobnie jest w biznesie. Nie rozwiniesz firmy, jeżeli będziesz stale przebywać tylko w strefie komfortu. Ryzyko i niepewność bardzo często towarzyszą przedsiębiorcy. Potrzebna jest odwaga do ciągłego podejmowania nowych wyzwań. A edukacja domowa daje tego przedsmak. Jednocześnie pozwala Ci też doświadczyć tego, że idąc pod prąd powszechnie przyjętym schematom, możesz osiągnąć więcej, w ciekawszy sposób lub mniejszym wysiłkiem.
Zaangażowanie dziecka w firmę rodzica
Homeschooling daje więcej przestrzeni na zaangażowanie dziecka w pracę rodzica. Oczywiście wszystko zależy od jego wieku i predyspozycji, ale z pewnością znajdziesz zadania, które mogłoby wykonywać. W ten sposób możesz wspierać jego rozwój lub wykorzystywać tę aktywność do nauki. Przede wszystkim jednak (zwłaszcza gdy dziecko jest starsze) – jego praca może pomóc Ci realnie oszczędzić czas.
Czy edukacja domowa pomoże także dziecku założyć firmę?
Edukacja domowa kształtuje postawy proaktywne i przedsiębiorcze nie tylko u dorosłych, ale przede wszystkim u dziecka. Samodzielność, kreatywność, określanie swoich celów i następnie ich realizowanie – to dla niego świetna baza, by w przyszłości myśleć o założeniu własnej firmy. Dzieci po ED najczęściej nie poddają się schematycznemu myśleniu, a jeżeli coś robią, to robią to z pełnym zaangażowaniem. To wszystko powoduje, że mają one większe szanse na to, by zostać przedsiębiorcą niż pracownikiem na etacie.
Monika Buchaniewicz
Edukatorka domowa, copywriter i tester oprogramowania komputerowego. Prywatnie żona oraz mama czwórki chłopców, których od 2017 roku uczy w trybie edukacji domowej. Autorka kursu „Wsparcie na ED starcie, czyli jak zacząć edukację domową świadomie i na luzie” oraz e-booków „Jak zacząć edukację domową krok po kroku” i „Jak ogarnąć egzaminy w edukacji domowej krok po kroku”.
Prowadzi bloga www.MojaEdukacjaDomowa.pl
Bardzo fajny, ciekawy temat. Najlepszy tekst jaki ostatnio przeczytałam.