Outsourcing ochrony środowiska jest zjawiskiem coraz częściej zauważalnym w polskich przedsiębiorstwach. Polega na oddelegowaniu podmiotom zewnętrznym zadań wynikających z przepisów prawa ochrony środowiska. To one są odpowiedzialne za realizację wszystkich obowiązków. Analizy, sprawozdawczość i monitoring zmian wynikających z prawa leży po stronie firmie wykonującej outsourcing środowiskowy.
Co można zlecić firmie zewnętrznej?
Prowadząc gabinet kosmetyczny, sklep internetowy, jak również małe przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją kosmetyków, świec sojowych i olejków eterycznych pamiętajmy, że w myśl przepisów jesteśmy podmiotem podlegającym pod szereg wymogów prawnych i musimy realizować nałożone na nas obowiązki związane z ochroną środowiska. Firma świadcząca usługi outsourcingu ochrony środowiska wykonuje zadania firmy z zakresu prawa ochrony środowiska m.in. ewidencjonuje wytworzone odpady, wprowadzone opakowania oraz produkty. Jest odpowiedzialna za zmiany w systemie BDO – aktualizację wniosku wg potrzeb, przygotowanie raportów i sprawozdań środowiskowych do urzędu marszałkowskiego oraz do Bazy KOBIZE. Do jej zadań należy też pomoc przy przygotowaniu dokumentów do ewentualnych kontroli i realizację dokumentacji do protokołów pokontrolnych.
W ostatnim czasie często słyszymy pojęcie zleceń na zewnątrz, a według wielu przedsiębiorców outsourcing obowiązków ochrony środowiska staje się coraz wygodniejszą i bezpieczną usługą, powierzaną przez przedsiębiorców zewnętrznym firmom konsultingowym. Przedsiębiorca może zająć się tym co lubi np. produkcją kosmetyków, usługami w gabinecie – a część sprawozdawczą powierzyć doradcy z zakresu ochrony środowiska. Prawo ochrony środowiska ciągle ewoluuje, zmiany narzucane Dyrektywami Europejskimi są implementowane do prawa krajowego. Nie każdy przedsiębiorca jest w stanie śledzić wszystkie zmiany zarządzając swoją firmą. Uważam, że lepiej zlecić ten rodzaj obowiązków firmie zewnętrznej niż tłumaczyć się z braku sprawozdań czy rejestracji w systemach elektronicznych.
Jakie korzyści płyną z przekazania obowiązków środowiskowych na zewnątrz?
Firma zlecająca na zewnątrz kompleksową obsługę w zakresie ochrony środowiska zyskuje m.in.
- czas i możliwość koncentracji na kluczowych działaniach firmy;
- skorzystanie z wiedzy eksperckiej i oddelegowanie obszaru ochrony środowiska w ręce specjalistów;
- podział ryzyka (za zadania powierzone odpowiada zewnętrzny wykonawca).
Tematem powierzenia obowiązków na zewnątrz szczególnie zainteresować powinny się małe i średnie przedsiębiorstwa, wprowadzające produkty w opakowaniach do kraju oraz eksportujący towary w opakowaniach, podmioty wytwarzające odpady m.in. branża gastronomiczna, motoryzacyjna; usługowa – serwisy samochodowe, elektroniczne; gabinety medyczne, kosmetyczne, studia tatuażu.
Początek roku to gorący czas sprawozdawczy. Biura rachunkowe przygotowują się do rozliczeń podatkowych, na przedsiębiorcach ciążą również obowiązki środowiskowe, o których niekiedy zapominamy. Jakie to zadania i w jakich terminach powinny być wykonane? Poniżej mała ściąga dla przedsiębiorców wprowadzających produkty i opakowania na rynek, korzystających ze środowiska i wytwarzających odpady.
15 stycznia
Od 1 września 2019 roku każda działalność handlowa, która wprowadza wraz z produktami reklamówki, podlega przepisom w zakresie pobierania opłaty recyklingowej, ma również obowiązek wpisania się do rejestru, a od 1 stycznia 2020 roku powinna spełniać wymóg ewidencji oraz sprawozdawczości kwartalnej z tym związanej.
Sprzedawca foliówek jest zobowiązany do ewidencjowania liczby toreb, które zakupił na potrzeby działalności oraz nabytych przez klientów (czyli toreb, za które przy kasie pobrano opłatę recyklingową). Ewidencja może być prowadzona w formie elektronicznej lub papierowej dla każdej lokalizacji oddzielnie.
Kwartalne daty rozliczeń z zakresu toreb z tworzywa sztucznego to :
15 kwietnia – za I kwartał
15 lipca – za II kwartał
15 września – za III kwartał
15 stycznia – za IV kwartał
Do 15 marca wyliczone dane i ewidencję należy przenieść do sprawozdania i złożyć je elektronicznie w systemie BDO.
Kwotą ustawową, która powinna trafić do urzędu, jest 0,20 zł za każdą wydaną lub sprzedaną torbę. Należy pamiętać o lokalizacji podmiotów – jeżeli punkty znajdują się w różnych województwach, podmiot uiszcza osobno opłatę w kilku Urzędach Marszałkowskich.
28/29 luty
W 2011 r. wszedł w życie obowiązek sporządzania raportu o wielkościach emisji gazów cieplarniach i innych substancji do powietrza. Raporty składa się bazy nadzorowanej przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE). Dokument często określany jest jako raport do KOBIZE.
Obowiązek raportowania wynika z ustawy z 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Dotyczy on wszystkich podmiotów korzystających ze środowiska w zakresie emisji gazów i pyłów do powietrza, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności, wielkości podmiotu lub emisji.
Do końca lutego należy też złożyć sprawozdawczość, o której mowa w art. 39 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych w zakresie Fluorowanych Gazów Cieplarnianych (F-GAZY) i Substancji Zubożających Warstwę Ozonową (SZWO) za poprzedni rok.
Data końca lutego określa nam też moment, kiedy jako podmioty wprowadzające produkty / opakowania na rynek musimy wpłacić opłatę roczną związaną z systemem BDO. Opłatę uiszczamy do Urzędu Marszałkowskiego ze względu na siedzibę przedsiębiorstwa.
Kwota do uiszczenia to :
- 100 zł dla mikroprzedsiębiorców
- 300 zł dla innych podmiotów
Nie uiszczenie opłaty w terminie może skutkować usunięciem z Bazy danych o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami (BDO)
Kto podlega pod obowiązek uiszczania opłaty rocznej?
Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy o odpadach opłacie rocznej podlegają podmioty, które w swojej działalności:
1) wprowadzają sprzęt i autoryzowani przedstawiciele sprzętu,
2) wprowadzający baterie lub akumulatory,
3) wprowadzający pojazdy,
4) producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań,
5) wprowadzający na terytorium kraju produkty w opakowaniach,
6) wprowadzający na terytorium kraju opony,
7) wprowadzający na terytorium kraju oleje smarowe.
Ww. podmioty – wpisane do rejestru uiszczają w terminie do końca lutego każdego roku opłatę roczną za dany rok
Jak wynika z ww przepisów prawnych wytwarzający odpady nie wnoszą opłaty rocznej!
15 marca
Obowiązkiem przedsiębiorcy zarejestrowanego w systemie BDO jest złożenie rocznego sprawozdania w terminie do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy właściwemu marszałkowi województwa. W module „Sprawozdawczość” w systemie BDO znajdują się trzy rodzaje sprawozdań, dla nas ważne są dwa pierwsze dokumenty.
Sprawozdawczość o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami
Ten rodzaj sprawozdawczości dotyczy podmiotów takich jak:
- wprowadzający na terytorium kraju produkty, o których mowa w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej;
- organizacje odzysku, o których mowa w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej;
- wprowadzający pojazdy, o których mowa w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji;
- wprowadzający baterie lub akumulatory, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach;
- wprowadzający opakowania oraz eksportujący opakowania, o których mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
- wprowadzający produkty w opakowaniach, eksportujący i dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach, o których mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
- organizacje odzysku opakowań, o których mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
- prowadzący jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, którzy oferują torby na zakupy z tworzywa sztucznego, o których mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
- wprowadzający sprzęt, o których mowa w ustawie z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym;
- autoryzowani przedstawiciele, o których mowa w ustawie z dnia 11 września 2015r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym;
- organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego, o których mowa w ustawie z dnia 11 września 2015r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
W sprawozdaniu w odpowiednich działach należy podać ilości oraz naliczyć odpowiednie opłaty produktowe, recyklingowe i w zakresie tzw. publicznych kampanii edukacyjnych.
Sprawozdawczość o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami w systemie BDO
To sprawozdanie sporządza wytwórca zobowiązany do prowadzenia ewidencji odpadów. A co, jeżeli w ciągu roku nie wytworzono żadnych odpadów, a przedsiębiorca nie posiada KPO – kart przekazania odpadu? Przepisy ustawy o z dnia 14 grudnia 2012 r. odpadach nie przewidują konieczności składania sprawozdania w zakresie wytwarzanych odpadów przez podmiot, który ich nie wytworzył w danym roku sprawozdawczym, czyli tzw. sprawozdania zerowego.
Sprawozdanie z zakresu wytwarzanych odpadów należy złożyć do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności podmiotu – jeżeli prowadzimy działalność na terenie kilku województw, sprawozdanie należy złożyć do wszystkich tych urzędów – osobno.
Nasze sprawozdanie po wprowadzeniu do systemu BDO może mieć różne statusy:
- robocze – czeka na złożenie przez Użytkownika Głównego – mającego uprawnienia do reprezentacji podmiotu – np. pełnomocnictwo;
- złożone – potwierdzone przez Użytkownika Głównego;
- zatwierdzone – zaakceptowane przez urzędnika – podmiot weryfikujący sprawozdawczość;
- do korekty – odesłane do zmian przez urzędnika – brakuje w nim danych – możliwe, że brak pełnomocnictwa dla Użytkownika Głównego;
- skorygowane – została dokonana korekta przez Użytkownika Głównego.
Sprawozdawczość komunalna
Ten moduł jest obowiązkowy dla zakładów komunalnych i firm specjalizujących się w odbiorach odpadów komunalnych.
31 marca
Opłata produktowa za produkty typu: oleje, preparaty smarowe, opony pneumatyczne
Przedsiębiorcy, którzy przywożą z zagranicy produkty (w tym na potrzeby własne) oraz wytwarzają i wprowadzają na terytorium kraju produkty mają obowiązek złożyć roczne sprawozdanie oraz wpłacić na rachunek urzędu marszałkowskiego należną opłatę produktową (w przypadku niezapewnienia odzysku, a w szczególności recyklingu odpadów poużytkowych).
Produkty takie jak oleje, preparaty smarowe i opony pneumatyczne, również te przywożone do kraju jako część składowa samochodu, motocyklu i innych pojazdów należy rozliczyć w rocznym sprawozdaniu i naliczyć odpowiednie opłaty związanych z tą działalnością.
Opłatę produktową z tego obowiązku wpłaca się na rachunek Urzędu Marszałkowskiego właściwego wg siedziby firmy w terminie do 31 marca roku następującego po roku, którego opłata dotyczy.
Nie podlega wpłacie opłata produktowa, jeżeli jej wysokość nie przekracza 100 zł (brak obowiązku wniesienia opłaty nie zwalnia ze składania sprawozdań).
Opłaty za korzystanie ze środowiska dotyczą podmiotów korzystających w swojej działalności z samochodów, klimatyzacji, substancji niebezpiecznych – czyli emitujących gazy i pyły do powietrza.
Sprawozdawczość środowiskową wysyłamy do właściwego Urzędu Marszałkowskiego jeżeli wielkość naliczonej opłaty będzie większa niż 100 zł, a opłaty z tytułu korzystania ze środowiska wpłacamy jeżeli przekroczymy 800 zł.
Prowadząc działalność gospodarczą możesz sam spróbować złożyć i rozliczyć sprawozdawczość albo też skorzystać z usług zewnętrznych firm, które świadcząć outsourcing środowiskowy, pomogą Ci w zakresie wymagań prawnych narzuconych ustawami związanymi z ochroną środowiska.
Końcem marca obowiązki sprawozdawczości środowiskowej odejdą na dalszy plan, jednak mając podpisaną umowę z firmą zewnętrzną na świadczenie usług w ww zakresie możemy spać spokojnie i liczyć na bieżącą
– ewidencję opakowań, produktów I odpadów
– generowanie dokumentów w systemie BDO
– informowanie o zmianach w prawie ochrony środowiska I wymaganiach, które dotyczą naszej firmy.
Monika-Blezien-Ruszaj
Specjalistka ds. ochrony środowiska i dokumentacji kosmetycznej, biotechnolog, przedsiębiorczyni
Absolwentka kierunku ochrona środowiska i biotechnologia na Uniwersytecie Opolskim oraz uczestniczka kursów i szkoleń z ochrony środowiska, zrównoważonego rozwoju, BDO, REACH czy CLP. Od prawie 20 lat praktyk w zakresie ochrony środowiska w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Autorka artykułów do prasy branżowej oraz przewodników po systemie BDO dla przedsiębiorców m.in. z branży beauty czy e-commerce. Jej pasją jest zgłębianie tajników receptur kosmetycznych, naturalne sposoby pozyskiwania olejków eterycznych jak i tworzenie kosmetyków i perfum. Interesuje się sztuką, malarstwem i dobrą książką. Współautorka e-booków o pewności siebie w biznesie. Specjalistka – praktyk ds. systemu BDO od 2018 roku.
Strona WWW: www.beautyekombr.pl
